Cemevi.com.tr
Hacı Bektaş Veli
Ya Allah, Ya Muhammed, Ya Ali, Hâkk-Muhammed-Ali
Cemevi.com.tr
Cemevi, Alevi ve Bektaşi inancında ibadet ve toplumlaşma mekânı olarak önemli bir yere sahiptir. Cemevleri’nde yapılan temel faaliyetler şunlardır:
Cem: Cem, Alevi ve Bektaşilerin en önemli ibadet şeklidir. Cem’de Allah’a şükretmek, Hz. Muhammed’i ve On iki İmam’ı anmak, Hacı Bektaş Veli, Pir Sultan Abdal, Şah Hatayi ve diğer büyük Alevi önderlerini selamlamak, nefesler okumak, Semah dönmek ve lokma dağıtmak gibi çeşitli ritüeller gerçekleştirilir. Cemler genellikle 40 gün arayla yapılmaktadır.
Semah: Semah, Alevi ve Bektaşilerin Cemlerde ve diğer özel günlerde icra ettiği bir ritüel dansıdır. Semah dönmek, Allah’a ve Hz. Muhammed’e olan sevgiyi ve saygıyı ifade etmek, nefsi terbiye etmek ve ruhu yüceltmek için yapılır. Semahlar def ve bağlama gibi geleneksel enstrümanlar eşliğinde icra edilir.
Lokma: Lokma, Cemlerde ve diğer özel günlerde dağıtılan bir yiyecektir. Lokma dağıtmak, birlik ve beraberliği simgeler ve Cemlere katılanlar arasında paylaşımı teşvik eder.
Muhabbet: Cemevi, Alevi ve Bektaşilerin bir araya gelip sohbet ettiği, birbirleriyle dayanışma gösterdiği ve toplumsal konularda fikir alışverişinde bulunduğu bir mekândır. Cemevleri'nde düzenli olarak muhabbet toplantıları yapılmaktadır.
Eğitim: Cemevleri'nde çocuklar ve yetişkinler için Alevilik ve Bektaşilik ile ilgili dini ve kültürel eğitim programları düzenlenmektedir. Bu programlarda Nefesler, Cem erkânı, Semah ve Alevi ve Bektaşi tarihi gibi konularda bilgi verilmektedir. Bağlama gibi geleneksel enstrüman kursları verilmektedir.
Sosyal Yardımlaşma: Cemevleri, ihtiyaç sahibi olanlara maddi ve manevi yardımda bulunmaktadır. Cemevleri'nde düzenli olarak gıda dağıtımı, okul yardımı ve hasta ziyareti gibi sosyal yardımlaşma faaliyetleri yapılmaktadır.
Kültürel Faaliyetler: Cemevleri'nde çeşitli kültürel faaliyetler de yapılmaktadır. Bu faaliyetler arasında konserler, tiyatro oyunları, resim ve fotoğraf sergileri ve şiir dinletileri yer almaktadır.
Hacı Bektaş Veli: Alevi ve Bektaşiliğin Pir’i
Hayatı:
Doğum Tarihi: 1209 Nişabur, (Tarihi Horasan)
Vefat Tarihi: 1271 Hacıbektaş
Bektaşilik tarikatının kurucusu olarak kabul edilen Türkmen şeyhi.
Hacı Bektaş Veli’nin çeşitli kaynaklarda doğum ve vefat tarihleri değişik gösterilmektedir. Bazı kaynaklarda doğum tarihi 1242, Anadolu’ya gelişi 1270-1280 yıllan arası, vefat tarihi ise 1337 olarak, bazı kaynaklarda ise doğum tarihi 1209, vefat tarihi 1271 olarak yazılmaktadır. İlk eğitim ve öğrenimini Türkistan Piri Hoca Ahmet Yesevi kültür ocağından alarak, çok sayıda bilim adamının yetiştiği Horasan’da engin bir bilgi birikimine ve geniş bir dünya görüşüne sahip olmuştur.
Hacı Bektaş Veli, 13. yüzyılda yaşamış önemli bir Türk mutasavvıf, şair ve Alevi-Bektaşi tarikatının kurucusudur. Asıl adı Bektaş’tır. 1209 yılında İran’ın Nişabur şehrinde doğduğu rivayet edilir.
1270’li yıllarda Anadolu’ya göç eden Hacı Bektaş Veli, Sivas’ta Hacı Bektaş Köyü’nde (bugünkü Hacıbektaş ilçesi) yerleşti ve burada bir dergah kurdu. Bu dergah, Alevi-Bektaşi inancının merkezi haline geldi.
Hacı Bektaş Veli, 1271 yılında vefat etti ve türbesi Hacıbektaş’ta bulunmaktadır.
Fikirleri:
Hacı Bektaş Veli, insana ve akla önem veren bir düşünce sistemine sahipti. Eşitlik, adalet, sevgi ve barış gibi değerleri savundu.
“Dört Kapı, Kırk Makam” adlı eseri, Alevi-Bektaşi inancının temelini oluşturur. Bu eser, insanın manevi yolculuğunu ve mükemmeliyete ulaşma çabasını anlatır.
Hacı Bektaş Veli, tasavvuf felsefesini günlük hayata uyarlayan bir önder olarak kabul edilir.
Doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte 1480 civarı Sivas'ın Yıldızeli ilçesine bağlı Banaz köyünde doğduğu tahmin edilmektedir. Asıl adı Haydar'dır. Babası Abdal Musa'dır.
Alevi-Bektaşi geleneğinde önemli bir yere sahip olan "Yedi Ulu Ozan" lardan biridir. Pir Sultan Abdal, gençliğinde çobanlık ve çiftçilik yapmıştır.
Pir Sultan 16. Yüzyılda Anadolu'nun fikri ve siyasi yönden en karışık olduğu dönemlerde Sivas ve civarında yaşamış bir halk ozanımızdır. Anadolu’da yaşayan bütün Aleviler yaşları ne olursa olsun Pir Sultan'ı severler.
Onu diğer halk ozanlarımızın piri yapan gerçekler devrimci karekterinden, Oniki İmam yolunu yaymaya çalışmasından, Türkçe'yi çok güzel kullanmasından ve hayatının idam edilerek bitiş şeklinden kaynaklanmıştır.
Pir Sultan sözünü ve sazını çok güzel bir şekilde kullanarak tıpkı Şah İsmail'in yaptığı gibi Oniki İmam felsefesini Oniki İmamların İsimlerinin anıldığı Düzevi İmam türünden şiirlerle anlatmaya çalışmış, bu yüzden de Osmanlı'nın halk ozanları arasındaki en büyük düşmanı olmuştur. Çünkü aynı dönem Osmanlı’nın Sünnileştirme çabasında olduğu bir dönemdir. Bu nedenle de casusluk'la suçlanarak idam edilmiştir.
Bilindiği gibi Osmanlı Sultanları valiliklerine gönderdikleri fermanlarda "Erdebil dergahıyla ilişkisi bulunan Alevilerin çeşitli bahaneler ile suçlanarak öldürülmeleri" istemişlerdi.
Halk ozanları geleneğinde sevilen ozanların isimleri diğer ozanlarcada kullanıldığı için Pir Sultan şehid edildikten sonra dahi onun ismiyle birçok eserler yazılmış ve söylenmiştir.
Pir Sultan Erdebil şahları ve dervişleriyle kurduğu ilişki çerçevesinde Oniki İmamlar yolunda elde edindiği bilgileri Anadolu’ya Şah İsmail'in takip ettiği metoda göre aktarıyordu.
Pir Sultan özellikle Oniki İmamların isimlerini yayma konusunda başarılı olmuştur.
